Το Ελεύθερο Σχέδιο, όπως και ο Λόγος, με τον οποίο οι περισσότεροι άνθρωποι είναι πιο εξοικειωμένοι, είναι ένας τρόπος επικοινωνίας, μια γλώσσα, μέσω της οποίας δημιουργούμε μια εικόνα της πραγματικότητας, σε όποιον χρόνο κι αν αυτή ανήκει. Η σχεδίαση είναι κατά κύριο λόγο μια διαδικασία αφαίρεσης και ανασύνθεσης όλων εκείνων των πληροφοριών που συλλαμβάνει το μάτι, με σκοπό να υλοποιήσει και να μεταδώσει μια ιδέα όπως αυτή έχει συλληφθεί εντός μας. Η σχηματοποίηση και καταγραφή της ιδέας αυτής, μέσω του σχεδίου, πέραν της δυνατότητας που μας παρέχει να επικοινωνήσουμε, μας διευκολύνει στην περαιτέρω επεξεργασία της και στην αποκρυστάλλωση της.
Το Ελεύθερο Σχέδιο είναι κατά κύριο λόγο μια ανανέωση της οπτικής αντίληψης, ένας καινούργιος, σε σχέση με τις εμπειρίες των περισσότερων, τρόπος ανάγνωσης του περιβάλλοντος. Η διδασκαλία του στοχεύει στην ανάπτυξη της οπτικής κρίσης και την κατανόηση της δομής των αντικειμένων που υπάρχουν γύρω μας. Με την άσκηση -του ματιού και όχι του χεριού- καταφέρνουμε να αντιλαμβανόμαστε την πραγματικότητα με έναν ενεργητικό τρόπο, ως ένα σύνολο σχέσεων μεταξύ γραμμών, σχημάτων, φωτεινών επιφανειών κλπ.
Η διδασκαλία του ελευθέρου στο «ΠΡΟΣΧΕΔΙΟ» βασίζεται στον πιο κάτω σκελετό:
- Εύρεση αναλογιών - αναλυτική εύρεση της γραμμής
- Δομικός σκελετός - προοπτική
- Φόρμα - Συναρμογή και συνεχεία της
- Αφαίρεση - απλοποίηση φόρμας
- Σχέση περιγράμματος και εσωτερικών επιπέδων
- Κλίμακα τόνων και ημιτονίων
- Αναλογία επιλεγμένων επιπέδων και χρήση τόνων
- Μελέτη περιβάλλοντος χώρου
- Σύνθεση - τοποθέτηση
- Ομαδοποίηση όλων των παραπάνω στην τελική σύνθεση